Vlaamse goederenexport klimt 26% in 2022, maar groei vertraagt sinds Q4
Brussel, 25 april 2023 - Met 479,7 miljard euro was de Vlaamse goederenexport in 2022 uitzonderlijk hoog. De totale uitvoerwaarde lag ruim een kwart hoger (+26%) dan in 2021, 61% hoger dan in 2020 en 47,7% hoger dan in precoronajaar 2019. Vooral het effect van de wereldprijzen joeg die stijging aan, zo blijkt uit een analyse van FIT op basis van data van INR/NBB. Vanaf het laatste kwartaal vertraagde de groei door de dalende energie- en afvlakkende grondstoffenprijzen.
- De Vlaamse goederenuitvoer bedroeg 479,7 miljard euro, 26% hoger dan in 2021. Volgens INR/NBB valt die stijging voor ongeveer drie vierde terug te brengen tot de sterk toegenomen wereldprijzen. Sinds die enigszins ‘normaliseren’ vanaf het 4e kwartaal, tekent zich dan ook een groeivertraging in de Vlaamse export af.
- De uitvoerwaarde groeit op het ritme van het EU- (+20,9%) en het mondiale gemiddelde (+25,2%). Vlaanderen bekleedde in 2022 een sterke 16e positie als wereldgoederenexporteur.
- Het gros van de gestegen uitvoerwaarde (62,7%) kwam op het conto van 2 sectoren: minerale producten duurdere aardolie en -gas) en chemie & farma (uitvoer van coronavaccins en geneesmiddelen).
- Bijna twee derde (64,2%) van de Vlaamse uitvoer was bestemd voor EU-lidstaten, 10,2% vertrok naar Europese landen die geen lid zijn van de EU.
- Naast de intracommunautaire handel (+25,2%) tekende ook de export naar andere continenten een groei op (+27,6%), met de VS (+40,4%) als uitschieter.
1. Uitvoerbedrag aangejaagd door energieprijzen en coronavaccins
De sterke stijging van de uitvoerwaarde valt deels toe te schrijven aan de economische relance na de coronajaren 2020 en 2021. Maar nog veel meer dan hogere volumes waren de fors gestegen wereldprijzen een bepalende factor in de sterke uitvoerwaarde van onze regio in 2022. INR/NBB stelt dat maar liefst drie vierde van de waardestijging van de Vlaamse in- en uitvoer daartoe terug te brengen is. Van landbouwgrondstoffen over energie tot edelmetalen: veel van onze exportproducten vereisen namelijk grondstoffen waarvan de wereldprijzen piekten – vooral in maart en april 2022.
Sinds augustus 2022 ‘normaliseerden’ de energieprijzen. Samen met de kleinere rol van coronavaccins in de uitvoer levert dat een groeivertraging op in de Vlaamse uitvoerwaarde in het laatste kwartaal. Deze zwakkere groei zet zich verder begin 2023.
2. Vlaanderen gegroeid op het ritme van de Europese en wereldhandel
De Vlaamse exportwaarde (+26%) steeg sterker dan het EU-gemiddelde (+20,9%). Vlaanderen deed het ook beter dan concurrenten Duitsland (+13,7%), Italië (19,9%), Frankrijk (+18,6%), Spanje (+23,7%), Polen (+19%), Tsjechië (+19,8%), Oostenrijk (+17,2%) en Zweden (+17,2%). Alleen Nederland (+29,3%) en Ierland (+26,1%) kwamen sterker uit de hoek binnen de EU.
De stijging van de Vlaamse exportwaarde ligt bovendien in de lijn van de groei van de wereldhandel (+25,2% in euro) (bron: analyse van FIT op basis van data van WTO). We haalden daarmee een sterke 16e positie als wereldgoederenexporteur met een aandeel van 2,03% van de wereldwijde uitvoer (bron: analyse FIT op basis van ranking WTO). Onze regio haalde een aandeel van 79,4% in de totale Belgische export.
3. Energie en farma goed voor twee derde van gestegen exportwaarde
In 2022 boekten alle 22 Vlaamse exportsectoren winst, maar minerale producten en chemie & farma schreven samen bijna 63% van de toename van de exportwaarde op hun conto. Minerale producten – onze 2e exportsector – verdubbelde (+97,3%) zijn exportwaarde door de exploderende energieprijzen. De haven van Zeebrugge (PoAB) speelt hierin een cruciale rol als belangrijke in- en uitvoerhub voor aardgas binnen Europa.
In chemie & farma, met 27,2% de belangrijkste Vlaamse exportsector, nam de uitvoerwaarde met 24,1% toe. Voor de energie-intensieve chemiesector is dit het gevolg van de dure aardolie, voor farma waren coronavaccins de aanjager. Voor het tweede jaar op rij waren die vaccins in 2022 ons topexportproduct, goed voor 6,03% van de volledige Vlaamse uitvoer. Dat in 2022 nog eens 11% meer coronavaccins werden uitgevoerd dan in 2021 is een opvallende tendens.
Transportmaterieel – onze 3e exportsector – herpakte zich gedeeltelijk in 2022 (+17,4%) na een zware terugval (-67%) in 2021 als gevolg van de Brexit en mondiale onderdelentekorten. Machines, mechanica en apparatuur en de kunststoffensector vervolledigen de top vijf van exportsectoren en stegen respectievelijk 14,3% en 11,6% ten opzichte van 2021.
Ook andere traditioneel belangrijke exportsectoren kenden een stijging, zoals voeding & dranken (7e exportsector) met +14,5% en textiel (9e exportsector) met +13,5%. Binnen de textielsector kende tapijt (-3,9%) een licht exportverlies als een van de weinige dalers in 2022.
4. Twee derde van exportgoederen blijft binnen EU
EU-landen ontvingen 64,2% van de Vlaamse uitvoer, wat volledig in lijn is met de jaren ervoor (64,5% in 2021). De export naar Nederland (2e exportmarkt) ging met 49,9% vooruit (24,6 miljard euro meer) dankzij forse toenames bij brandstoffen (+62,6%), organische chemie (+27,6%) en ijzer en staal (+38,1%). Van alle exportmarkten kende de uitvoer naar Nederland de sterkste toename. De uitvoertoename naar Duitsland (1e exportmarkt) bleef dan weer beperkt tot +18% en naar Frankrijk (3e exportmarkt) tot +20,4%.
De Europese markten buiten de EU tekenden in 2022 voor 10,2% van de Vlaamse export. Het VK (4e exportmarkt) stond in voor een stijging van 17,7% of 4,2 miljard euro meer. Verder waren vooral Zwitserland (+30,0%) en Turkije (+18,9%) opvallende groeiers.
5. Ook uitvoer naar andere continenten boekt vooruitgang
Ruim een kwart (25,6%) van de Vlaamse export vertrok naar andere continenten. In Noord- (+35,8%), Centraal- (+72,3%) en Zuid-Amerika (+47,9%), Azië (+18,7%) het Midden-Oosten (+15,9%) en Afrika (+57%) boekte de Vlaamse uitvoer vooruitgang. Alleen de export naar Oceanië (-12,4%) nam af door een terugval in coronavaccins. Naar de VS (5e exportmarkt) kreeg de uitvoer een stevige boost (+40,4% of 7,9 miljard euro meer dan in 2021) dankzij geneesmiddelen en (corona)vaccins.
Binnen de top 50 van Vlaamse exportbestemmingen waren er slechts 4 dalers – stuk voor stuk niet-EU-landen: China (12e exportmarkt), Rusland (25e), Australië (36e) en Egypte (39e). De export naar China kende een uitzonderlijke daling (-4,93%) voor onder meer hout, vrachtwagens, zink en diamant. In absolute waarde was dit de op twee na sterkste daling wereldwijd na Rusland en Egypte. Bij Australië (-10,5%) ligt de minderuitvoer van coronavaccins aan de basis.
Mede door de sancties daalde de goederenuitvoer naar Rusland met 18,1%. Halen we de grote leveringen geneesmiddelen aan Rusland weg, dan zakte de uitvoer naar Rusland met 50%. Gezien het beperkte aandeel in de Vlaamse totaaluitvoer (25e exportmarkt) had die daling nauwelijks impact op het totale exportverloop. Hetzelfde geldt voor Oekraïne (70e exportmarkt), waarnaar de export van vooral landbouwmachines en -materieel met 35% verminderde. Traditioneel zijn dat de belangrijkste exportgoederen die vanuit Vlaanderen naar Oekraïne vertrekken.
De Vlaamse export heeft de achterstand door de coronapandemie ingehaald. Meer nog dan de exportvolumes deden de hoge energieprijzen de exportwaarde fors stijgen. Dat prijseffect vlakt duidelijk af vanaf het vierde kwartaal van 2022. In januari 2023 steeg de Vlaamse exportwaarde slechts met 5%, zo blijkt uit eerste cijfers van INR/NBB. Verwacht wordt dat deze groeivertraging in de export zich in 2023 verder zal doorzetten, ook op globaal niveau. De versterkende dienstverlening van FIT wordt in de gegeven omstandigheden belangrijker dan ooit.
Export is het handelsmerk van Vlaanderen: we namen in 2022 een sterke 16e positie in als wereldgoederenexporteur. Dit betekent dat 1/50ste (2,03%) van alles wat wereldwijd wordt uitgevoerd, vanuit Vlaanderen komt of er wordt verhandeld. Dat is een uitzonderlijk sterke prestatie voor zo’n kleine regio. Als een van de meest open economieën wereldwijd is internationaal ondernemen onze levensader, met een aanzienlijke impact op jobcreatie en welvaart.
Meer info
Raadpleeg hier de uitgebreide analyse van de Vlaamse goederenexport 2022.
Contact:
Tine Van Valckenborgh – Persverantwoordelijke
M +32 499 24 60 93
E tine.vanvalckenborgh@fitagency.be
